wystawa o historii ubioru na Zamku Królewskim w Warszawie
Od 10 października w warszawskim Zamku Królewskim można zwiedzać ekspozycję zatytułowaną „Niech nas zobaczą! Wizerunek, strój, ciało”. Wystawa ukazuje, w jaki sposób ludzie od wieków wyrażali poprzez ubiór swoją osobowość, pozycję społeczną i emocje. Strój przedstawiony jest tu nie tylko jako ozdoba, lecz przede wszystkim jako środek komunikacji - pełen symboli, znaczeń i kodów kulturowych. Ekspozycja pozostanie otwarta do 8 lutego 2026 roku.
Ubiór stanowi język, który od zawsze ujawnia tożsamość, władzę, status, gust i przekonania - od królewskich insygniów po awangardowe kreacje współczesnych projektantów. Potrafi mówić wprost, lecz także zdradzać to, co ukryte. Może być narzędziem dominacji, ale również znakiem wolności. Odzwierciedla zmiany społeczne, a jednocześnie odwołuje się do tradycji, niekiedy przekształcając ją z ironią.
Wystawa, poprzez znakomite przykłady malarstwa, rzeźby i rzemiosła artystycznego, pozwala „czytać” ubiór niczym tekst pełen ukrytych znaczeń. Odwołując się do postaci takich jak władca, rycerz, myśliwy, dama czy filozof, pokazuje, jak bogaty był język stroju w różnych epokach. Jednocześnie wskazuje na zjawisko powracania dawnych motywów w nowej formie - jak choćby gorsetu, który z symbolu ograniczenia stał się dziś znakiem kobiecej niezależności.
Moda jawi się tu jako gra społeczna, w której główną bronią jest perswazja, a nagrodą - prestiż, atrakcyjność i wpływy. Widz zostaje zaproszony do refleksji: czy świadomie uczestniczę w tej grze, czy też odgrywam narzuconą rolę?
Na wystawie zaprezentowano blisko 250 obiektów pochodzących z muzeów w Polsce i za granicą - m.in. z paryskiego Luwru, Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu, Galerii Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie oraz z kolekcji prywatnych. Wśród eksponatów znajdują się obrazy, rzeźby, dawne stroje, elementy garderoby oraz projekty znanych kreatorów, takich jak Yves Saint Laurent czy Thierry Mugler. Narrację ekspozycji uzupełniają dzieła Marcella Bacciarellego i Bartłomieja Strobla, porcelanowe figurki, ceremonialne miecze oraz pasy kontuszowe.
Całość podzielono na osiem części tematycznych - od Kostiumu władzy i Rycerskich manewrów, przez Historie futrem podszyte i Florystyczne transgresje, aż po Kostium filozofa i Pułapki buduaru.
Szczególnie interesujący fragment poświęcono myślistwu - ukazując jego znaczenie zarówno w historii, jak i w kontekście współczesnych interpretacji symbolicznych.
„Polowania były też przez wiele stuleci istotnym elementem europejskiej kultury politycznej. Gdy europejski myśliwy dzięki odkryciom geograficznym ruszył na podbój dalekich kontynentów, przeistoczył się w konkwistadora- zdobywcę. Polityka państw kolonialnych nie oszczędzała ani zasobów ludzkich, ani surowców. Do garderoby i na biurka elit zaczęły trafiać futra, rogi, kły i łapy egzotycznych zwierząt.
W malarstwie i sztukach użytkowych myśliwy nadal był postrzegany jako pozytywny wzorzec kulturowy i element dziedzictwa. Ukazanie osoby portretowanej podczas łowów długo świadczyło o jej wysokiej pozycji”. Cyt. z przewodnika wystawy.
Fotografie:
1. Alexandre-Francois Desportes - Autoportret w stroju myśliwskim
W latach 1695-1696 Desportes przebywał w Polsce na dworze króla Jana III, wykonując portrety króla i jego rodziny. Wezwany do powrotu przez Ludwika XIV zaczął we Francji tworzyć sceny polowań, studia zwierząt i martwe natury z dziczyzną. Autoportret w stroju myśliwskim przyniósł mu członkostwo we francuskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby.
2. Jan Jerzy II - elektor Saksonii w latach 1656 - 1680 jako Św. Hubert/ Saksonia XVII w.
3. Królewna polska, księżniczka saska Maria Anna ( córka Augusta III i Marii Józefy) jako Diana - 1746r. / Drezno
4. Portret chłopca w stroju myśliwego z poł. XVII w. / Niderlandy, ze zbiorów MNW
5. Scena polowania - aut. Ewa Juszkiewicz 2014r. / kolekcja prywatna Warszawa
6. Etui do lorgnon i lorgnon - ok. 1890 r. /Anglia
7. Nakrycie głowy/ Anglia
8. Buty damskie ze skóry węża/ Anglia , kolekcja Adama Leja
9 - 10 Suknie haute conture inspirowane papugami, modele z pokazu Paryż, Dom Mody Franck Sorbier, kolekcja prywatna Adama Leja
- Elżbieta Sęczykowska
